Stappen van het reinigingsproces

Een effectief reinigingsproces bestaat uit:

1. Grof reinigen (voorspoelen) – Het verwijderen van los vuil en grove verontreinigingen.
2. Reinigen – Het gebruik van water, reinigingsmiddelen en mechanische kracht om vuil en micro-organismen los te maken.
3. Naspoelen en eventueel drogen – Het verwijderen van reinigingsmiddelen en losgekomen vuil, zodat er geen residu achterblijft.

Een goede reiniging kan al een 1-2 log-reductie bereiken, maar om te voldoen aan de hygiënenormen in bijvoorbeeld medische of voedselomgevingen is desinfectie nodig om een hogere log-reductie te behalen.

Desinfectie is het behandelen van oppervlakken op een manier die micro-organismen doodt of reduceert tot een aanvaardbaar niveau. Er zijn verschillende desinfectiemiddelen, elk met een specifieke werking:

Niet alle desinfectiemiddelen mogen in de levensmiddelenindustrie gebruikt worden. Ze moeten voldoen aan strikte eisen, waaronder:

• Een breed werkingsspectrum.
• Een snel en onomkeerbaar effect bij de gebruikte concentratie.
• Weinig gevoeligheid voor omgevingsfactoren zoals organische stoffen en pH-veranderingen.
• Stabiliteit tijdens opslag en gebruik.
• Veiligheid voor de gebruiker en de omgeving.
• Geen negatieve invloed op geur, smaak of kleur van levensmiddelen.
• Biologisch afbreekbaarheid en milieuvriendelijkheid.

Desinfecteren kan op verschillende manieren worden uitgevoerd, afhankelijk van de situatie en het te behandelen oppervlak:

• Onderdompeling – Geschikt voor kleine, losse onderdelen.
• Sproeien – Handmatig of mechanisch aanbrengen van een desinfectiemiddel.
• Stomen – Hoge temperaturen doden micro-organismen zonder chemicaliën.
• Disinfection in Place (DIP) – Geautomatiseerde desinfectie van apparatuur en leidingen.

De effectiviteit van desinfectie hangt af van verschillende factoren, zoals:

• De intrinsieke werkzaamheid van het desinfectiemiddel.
• De gebruikte concentratie en inwerktijd.
• De temperatuur en pH van de omgeving.
• De aanwezigheid van vuil en neutraliserende stoffen.
• De aard en fysiologische toestand van de micro-organismen.

Omdat micro-organismen logaritmisch afsterven, betekent dit dat er altijd een vast percentage van de micro-organismen per tijdseenheid wordt gedood. Dit benadrukt het belang van de juiste desinfectiemethode, contacttijd en concentratie, om ervoor te zorgen dat de gewenste log-reductie wordt bereikt.

Desinfectiemiddelen worden onderverdeeld op basis van hun chemische eigenschappen en werkingsmechanisme:

• Sterke zuren – Effectief tegen micro-organismen, maar corrosief.
• Sterke basen – Werken tegen organisch vuil, maar kunnen agressief zijn voor oppervlakken.
• Chloorverbindingen – Breed werkingsspectrum tegen bacteriën, virussen en schimmels, maar gevoelig voor organisch vuil en corrosief. Voorbeelden: natriumhypochloriet, bleekpoeder.
• Jodiumverbindingen – Effectief tegen bacteriën, schimmels en virussen. Wordt gebruikt in alcoholoplossingen en jodoforen.
• Aldehyden – Werken tegen bacteriën, virussen en schimmels, bij lange inwerktijd ook tegen sporen. Giftig en agressief. Voorbeelden: formaline, glutaaraldehyde.
• Alcoholen – Doden bacteriën en sommige virussen/schimmels, maar niet sporenvormers. Laat geen residu achter. Voorbeeld: 70% alcohol.
• Quaternaire ammoniumverbindingen (quats) – Werken tegen Gram-positieve bacteriën, gisten en virussen, maar niet tegen sporenvormers. Resistentie mogelijk bij Gram-negatieve bacteriën.
• Fenolen en derivaten – Werken tegen bacteriën, gisten en schimmels, maar niet tegen sporen en virussen. Slecht biologisch afbreekbaar.
• Amfotere detergentia – Actief tegen bacteriën, gisten en virussen, niet tegen sporen. Werking afhankelijk van pH.
• Waterstofperoxide (H₂O₂) – Oxidatief middel, werkzaam tegen bacteriën en sommige schimmels. Geen residuen.
• Perazijnzuur – Zeer effectief tegen bacteriën, virussen en bacteriesporen. Werkzaam bij lage temperatuur, maar corrosief.
• Metalen (bv. zinkverbindingen) – Soms gebruikt bij schimmelbestrijding, maar vaak giftig.

Let op: Bij reiniging en desinfectie kan corrosie optreden, beïnvloed door chloriden, pH-waarde en de aanwezigheid van corrosieremmers.

Reiniging en desinfectie zijn complementaire processen die samen zorgen voor een veilige en hygiënische omgeving. Zonder een effectieve reiniging kan een desinfectiemiddel niet optimaal werken. Door de juiste methoden en producten toe te passen, kunnen micro-organismen effectief worden verwijderd en gereduceerd, waardoor de kans op besmettingen en infecties wordt geminimaliseerd.

Een correcte uitvoering van de schoonmaakprocedure is essentieel voor het waarborgen van hygiëne en veiligheid. Met de ATP-metingen van Hygiena kunnen schoonmaakprocessen direct en eenvoudig worden gecontroleerd, waardoor mogelijke besmettingshaarden snel in kaart worden gebracht en doeltreffend worden aangepakt. De metingen zijn binnen 10 minuten beschikbaar, wat een snelle en effectieve bijsturing van de werkzaamheden mogelijk maakt. Daarnaast draagt de data-analyse bij aan een beter inzicht in het reinigings- en desinfectieproces, wat niet alleen een positieve invloed heeft op de auditering van het totale productieproces, maar ook de kwaliteit en betrouwbaarheid vergroot. Dankzij deze efficiënte aanpak verdient de investering zich snel terug, terwijl een optimale hygiënecontrole wordt gewaarborgd.

De Ensure Touch is een geavanceerd ATP-monitoringsysteem dat directe feedback geeft over de reinheidsstatus van oppervlakken en instrumenten. De Ensure Touch wordt gebruikt in combinatie met de Aquasnap en Supersnap.

AquaSnap™ Total is een gebruiksvriendelijke test voor het meten van ATP-niveaus in watermonsters. Deze test is geschikt voor het monitoren van de kwaliteit van spoelwater en andere waterbronnen binnen de CSA.

De UltraSnap hygiënetest is specifiek ontworpen voor ATP metingen voor oppervlakken. Deze test detecteert de aanwezigheid van Micro-organisme die mogelijk achterblijven na het reinigings- en desinfectieproces.

Voor kritieke oppervlakken die extra gevoelig zijn voor verontreiniging, biedt de SuperSnap een high-sensitivity ATP-test met verbeterde gevoeligheid. Deze test kan zelfs lage niveaus van ATP detecteren en is daarmee geschikt voor de kwaliteitscontrole van reinigings- en desinfectieprocessen op de CSA voor kleinere oppervlakte, zoals het instrumentarium.

De MediCheck hygiënetest is specifiek ontworpen voor medische instrumenten en oppervlakken. Deze test detecteert eiwitresten die mogelijk achterblijven na het reinigingsproces.